Voel je rustiger en meer voldaan tijdens de donkere wintermaanden. Deze eenvoudige tips brengen helderheid in je dag.
Hoe je ‘sunset anxiety’ in de winter overwint
De wintermaanden brengen niet alleen kou en gezelligheid met zich mee, maar ook korte dagen die velen van ons met een knoop in de maag achterlaten. Sta je weleens stil bij dat vage gevoel van onrust zodra het buiten begint te schemeren? Of dat je het donker ziet worden en denkt: ‘Heb ik eigenlijk wel genoeg gedaan vandaag?’ Dit fenomeen wordt ook wel sunset anxiety genoemd. Maar wat betekent het precies en, belangrijker nog, wat kun je eraan doen?
Wat is ‘sunset anxiety’?
Sunset anxiety – letterlijk vertaald als ‘angst bij zonsondergang’ – is verrassend eenvoudig te verklaren. Vooral in de winter, wanneer de zon al rond 16.30 uur ondergaat, lijkt onze innerlijke klok van slag te raken. Dit gevoel van onrust en spanning ontstaat vaak rond de schemering en kan zomaar je humeur bederven.
Volgens psychotherapeut Israa Nasir draait het allemaal om het moment van reflectie aan het einde van de dag. Het donker herinnert ons eraan dat de tijd vliegt, waardoor we eindeloos kunnen piekeren over wat we níét hebben gedaan. Had ik meer moeten werken? Waarom ben ik niet even naar buiten geweest? Het leidt tot schuldgevoelens en een soort mentale malaise. Wanneer dit gevoel vaker voorkomt, kan het uitmonden in een patroon van negatieve gedachten.
Waarom gebeurt dit vooral in de winter?
Ah, de winter: de tijd van gezellige kaarsjes en dikke dekens. Tegelijkertijd is het ook de periode van minder zonlicht en kortere dagen, wat een directe invloed heeft op je biologische klok. Op de kortste dag van het jaar, 21 december, komt de zon pas om 8.46 uur op en verdwijnt deze alweer om 16.31 uur, aldus gegevens van het KNMI. Je wordt letterlijk meer omringd door duisternis dan door licht – en dat doet wat met je stemming.
Braziliaanse wetenschappers ontdekten in 2017 dat deze ‘zonne-energie’ bijzonder belangrijk is voor onze mentale gesteldheid. Te weinig daglicht kan leiden tot een slecht humeur, een verstoorde biologische klok en zelfs angstgevoelens. Combineer dat met het gevoel van prestatiedruk en voilà – sunset anxiety.
Zoals een van onze panelleden, Fatima (34), vertelt: “Ik begin mijn werkdagen vaak in het donker en als ik eindelijk vrij ben, is het buiten alweer donker. Het voelt alsof er niets meer overblijft van mijn dag!” Herkenbaar? Geen zorgen, er zijn oplossingen voor dit typische winterprobleem.
Is daglicht de oplossing?
Vraag jezelf eens af: krijg jij genoeg daglicht op een gemiddelde dag? Waarschijnlijk is het antwoord nee. Zeker in de winter zitten we vaak binnen, gekluisterd aan onze laptops of huishoudelijke taken. Neuroloog Inge Declerq legt uit dat een gebrek aan daglicht niet alleen onze hormoonhuishouding verstoort, maar ook gevoelens van onrust en melancholie kan versterken. Het is dus tijd om dat patroon te doorbreken!
- Begin je dag met licht: Zet jezelf in de ochtend bij het raam of maak een korte ochtendwandeling, zelfs als het koud is.
- Plan een lunchwandeling: Tussen 11.00 en 15.00 uur is het licht vaak het sterkst. Probeer in deze uren even naar buiten te gaan, al is het maar een kwartiertje.
- Investeer in een daglichtlamp: Voor thuiswerkers kan een daglichtlamp wonderen doen. Het simuleert natuurlijk licht en helpt je biologische klok te reguleren.
Niet iedereen werkt in een kantoor met glazen wanden, of heeft tijd voor lange wandelingen. Wees daarom creatief met het inpassen van ‘zonmomentjes’ in je routine. Zelfs even op het balkon staan kan al helpen.
Hoe haalbare doelen helpen
Een belangrijke oorzaak van sunset anxiety is dat veel mensen hun dag niet afsluiten met een gevoel van voldoening. Heb ik genoeg gedaan vandaag? is een vraag die onbewust in ons hoofd blijft ronddwalen. Wanneer we daar geen goed antwoord op kunnen geven, sluipen schuldgevoelens en onrust binnen. Daarom is het slim om te werken met kleine, haalbare doelen.
- Maak een realistisch takenlijstje: Te veel hooi op je vork nemen vergroot de kans dat je gefrustreerd raakt. Focus dagelijks op drie belangrijke taken.
- Vier mini-overwinningen: Heb je een klus afgerond? Sta er even bij stil en geniet ervan. Het mag écht een klein feestje zijn.
- Stop op tijd: Accepteer dat je niet alles kunt doen – morgen is er weer een dag. Dit voorkomt dat je blijft doormalen in de avond.
Zoals Anita (41) vertelt: “Ik merkte pas hoe krachtig het is om bewust mijn dag af te sluiten. Of ik nu iets groots bereik of alleen mijn huis opruim, het voelt écht beter om hier even bij stil te staan.”
Creëer een avondroutine
Als je eenmaal accepteert dat de dagen korter aanvoelen, kun je je routine aanpassen om van de schemering een rustmoment te maken in plaats van een stressfactor. Zo maak je deze realiteit dragelijker.
- Creëer een avondritueel: Denk aan een kop thee, een boek of een warm bad. Door dit elke avond te doen, voelt je lichaam zich meer ontspannen.
- Ga offline: Scroll niet eindeloos op je telefoon. Het blauwe licht helpt niet met kalmeren – probeer in plaats daarvan een meditatie-app of rustgevende muziek.
- Pak kleinere avondklussen aan: De vaatwasser inruimen of kleding klaarleggen voor de volgende dag geeft je een duidelijk afgerond gevoel en brengt rust.
En onthoud: het is oké om vroeg naar bed te gaan. We slapen in de winter vaak langer omdat ons lichaam zich aanpast aan de seizoenen. Geef jezelf die ruimte.
Kleine veranderingen, grote impact
Het Nederlandse winterlicht mag ons dan beperken, maar je mentale welzijn hoeft daar niet onder te lijden. Een paar eenvoudige aanpassingen in je dagelijkse routine stellen je in staat de vroege zonsondergang minder invloed te geven op je gemoedstoestand. Pak je dag slimmer aan, geniet bewust van rustmomenten en zorg dat je ook in de winter de zon omarmt waar mogelijk.
Hoe ga jij vandaag die eerste stap nemen naar een zonniger humeur – letterlijk én figuurlijk? Laat het ons weten in de reacties of deel je ervaring met anderen in ons Allesvoorvrouwen-panel.
