Wat verklaart een familie met 14 kleindochters op rij? Statistiek, genetica of iets onverwachts? Dit verhaal zal je verrassen.
Heb jij je ooit afgevraagd waarom sommige families alleen meisjes lijken te krijgen?
Je kent vast wel zo’n familie: een gezin waar alleen meisjes worden geboren. Misschien die ene vriendin met alleen zussen, of de buurvrouw die steevast roze jurkjes blijft kopen voor haar dochters. Maar wat als een hele familie generaties lang alleen meisjes voortbrengt? Is dat toeval of genetica? We doken in het verhaal van de Belgische familie Van Goethem en ontdekten fascinerende inzichten die je kijk op dit fenomeen kunnen veranderen.
De familie met 14 keer een meisjesstreepje voor
Laten we beginnen bij de familie Van Goethem uit België. Deze bijzondere familie bestaat uit opa Erik en maar liefst 14 vrouwen en meisjes om hem heen. Ja, je leest het goed. Samen met zijn echtgenote Marleen kreeg Erik vier dochters, die op hun beurt maar liefst tien kleindochters hebben gekregen. Geen enkele jongen! Als dat niet opmerkelijk is, wat dan wel?
Maar hoe komt zoiets? Heeft Erik een speciaal gen doorgegeven, of is dit simpelweg pure willekeur? En hoe groot is die kans eigenlijk? Stel dat jij nu alleen meisjes hebt – is de kans groter dat je volgende kindje óók een meisje wordt? We zochten het voor je uit.
De X- en Y-chromosomen
Om te begrijpen hoe families zoals die van Erik en Marleen ontstaan, moeten we even terug naar de basis van de biologie. Het geslacht van een baby wordt bepaald door de combinatie van X- en Y-chromosomen. Simpel gezegd: een eicel bevat altijd een X-chromosoom, en de zaadcel brengt óf een X óf een Y met zich mee. Krijg je een XX-combinatie? Dan wordt het een meisje! Is het een XY? Dan mag je een jongen verwelkomen.
In theorie is de kans op een jongen of meisje altijd 50-50. Of zoals klinisch geneticus Klaske Lichtenbelt van het Universitair Medisch Centrum Utrecht het uitlegt: “Het is net een spelletje kop of munt. Die kans blijft elke keer gelijk, maar dat betekent niet dat het resultaat altijd om de beurt is. Je kunt best zes keer kop gooien voordat munt valt.” En blijkbaar is bij de familie Van Goethem nu al 14 keer achter elkaar ‘kop’ gegooid: steeds weer een meisje.
Hoe groot is de kans op alleen meisjes?
Nu komt de grote vraag: hoe zeldzaam is het nou écht om 14 meisjes op rij te krijgen? Stel, je hebt 50% kans op een meisje bij elke geboorte. De kans dat dit 14 keer op rij gebeurt, bereken je door 0,5 tot de macht van 14 te doen. Dat betekent een kans van ongeveer 1 op 16.384, ofwel 0,006 procent.
Misschien denk je: “Hoe is dat mogelijk?” Maar wacht even – volgens Jan Hoeijmakers, emeritus hoogleraar moleculaire genetica aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, is dat cijfer minder onwaarschijnlijk dan bijvoorbeeld het winnen van de hoofdprijs in de loterij. “De kans hierop is veel groter dan het winnen van de jackpot,” zegt hij. Wat leren we hieruit? Toeval kan een hoop verklaren, zelfs als het bijna magisch lijkt.
Erfelijke lessen: Het principe van Fisher
Denk je dat dit familiefenomeen het universum uit balans brengt? Geen zorgen. Wetenschappers hebben ontdekt dat de natuur meestal voor een gelijke verdeling van mannen en vrouwen zorgt. Het principe van Fisher, uitgedacht door de Britse bioloog Ronald Aylmer Fisher in 1930, stelt dat er in een samenleving bijna altijd evenveel mannen als vrouwen worden geboren. Als er een disbalans ontstaat – bijvoorbeeld door oorlogen waarin veel mannen omkomen – dan compenseert de natuur dit vanzelf.
Betekent dit dat de familie Van Goethem een afwijking vormt? Niet per se. Hun situatie is een statistische uitzondering, geen regel. Of zoals een lid van ons panel, Priya (35), opmerkte: “Het verhaal van die familie doet me aan mijn eigen gezin denken. Mijn moeder had alleen dochters, en nu heeft mijn zus ook alleen meisjes. Misschien zit er toch iets mysterieus in die meisjesfactor!”
En hoe zit het in Nederland?
Heb je je ooit afgevraagd hoe de verhouding man-vrouw in Nederland is? Uit recente cijfers van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) blijkt dat vrouwen hier nét in de meerderheid zijn. Per 1 januari 2022 telde Nederland 8.845.204 vrouwen en 8.745.468 mannen. Met andere woorden: er zijn voor elke 100 vrouwen 99 mannen. Geen gigantisch verschil, maar toch.
Op lokaal niveau varieert dit echter. Neem bijvoorbeeld Schiermonnikoog. Op dit kleine Waddeneiland wonen per 100 vrouwen maar liefst 112 mannen. Wassenaar daarentegen heeft een flink vrouwenoverschot: daar zijn er slechts 91 mannen per 100 vrouwen. Dit toont aan dat regionale bevolkingssamenstellingen flink kunnen verschillen.
De koninklijke twist
Over families gesproken… Heb je ooit opgemerkt dat koning Willem-Alexander drie dochters heeft? En dat zijn eigen moeder, prinses Beatrix, opgroeide in een gezin met vier meisjes? Dit roept misschien vragen op over een “prinsessengen,” maar dat is niet het geval. Volgens Jan Hoeijmakers bestaat er geen genetische mutatie die ervoor zorgt dat alleen meisjes geboren worden. “Na één dochter blijft de kans op een jongen of meisje bij een volgende geboorte nog steeds 50-50.”
Met andere woorden: het blijft puur toeval of jouw gezin meer jongens of meisjes telt. Voor de familie Van Goethem lijkt dit toeval simpelweg altijd eenzelfde uitkomst te hebben gehad.
Wat dit voor jou betekent
Verwacht je een kindje en vraag je je af of het een jongen of meisje wordt? Of droom je, net zoals lid Emma (38) van ons panel, van een huis vol meiden? Hoe dan ook, maak je geen zorgen. Of je nu alleen jongens, alleen meisjes of een mix hebt, uiteindelijk is het belangrijkste dat je kind gezond en gelukkig is.
En mocht je ooit een familie als de Van Goethem in je stamboom hebben – geniet ervan. Want eerlijk, 14 keer “Yes, it’s a girl!” is een prachtig verhaal om te delen.
Bron: Het Nieuwsblad
